Dieta w cukrzycy i stanie przedcukrzycowym. Co jeść, a czego unikać?
Zarówno osoby z cukrzycą jak i zagrożone tą chorobą powinny zwracać szczególną uwagę na swoją dietę. Co jeść, a czego unikać, aby ustabilizować poziom cukru we krwi i poprawić swoje wyniki? Przedstawimy kompleksowe kompendium wiedzy na temat odżywiania w cukrzycy i stanie przedcukrzycowym.
Stężenie glukozy (cukru we krwi) zależy głównie od sposobu odżywiania. Dieta osoby chorującej na cukrzycę lub ze stanem przedcukrzycowym powinna uwzględniać zasady zdrowego odżywiania. Powinna być również zbilansowana pod względem kaloryczności, zawartości, białka, tłuszczów, węglowodanów, błonnika pokarmowego oraz witamin i składników mineralnych.
Podstawę jadłospisów powinny stanowić węglowodany o niskim indeksie glikemicznym. Wskaźnik ten informuje o tempie przyswajania węglowodanów i szybkości wzrostu stężenia glukozy we krwi. Im mniejszy, tym wzrost stężenie glukozy we krwi wolniejszy.
Białka powinny dostarczać około 20% wartości energetycznej diety. W jadłospisach należy uwzględniać zarówno białka pochodzenia zwierzęcego jak i roślinnego.
Tłuszcze mogą stanowić nawet 30-35%. Ze względu na to, że cukrzycy często towarzyszą zaburzenia lipidowe, należy zwracać szczególną uwagę na zawartość poszczególnych rodzajów kwasów tłuszczowych. Zaleca się ograniczać spożycie kwasów nasyconych i trans, a zwiększyć udział kwasów jedno- i wielonienasyconych w diecie.
Co jeść?
Stawiaj na pełne ziarno
Produkty zbożowe są bogatym źródłem węglowodanów. Niższym indeksem glikemicznym charakteryzują się przetwory z pełnego ziarna, jak najmniej przetworzone. Ponadto, są one mniej kaloryczne, zawierają więcej witamin i składników mineralnych, a także obfitują w błonnik pokarmowy.
Jakie produkty konkretnie wybierać? Pieczywo razowe, płatki owsiane, musli (bez dodatku cukru), kaszę gryczaną, jęczmienną, pęczak, jaglaną, brązowy ryż i makaron z mąki pełnoziarnistej.
Polecane przepisy:
Często sięga po warzywa
W jadłospisach nie może zabraknąć warzyw. Dozwolone jest spożywanie wszystkich gatunków warzyw, zarówno świeżych jak i mrożonych. Warto pamiętać o nasionach roślin strączkowych - soczewicy, ciecierzycy, soi, grochu, fasoli.
Owoce
Owoce charakteryzują się dość wysokimi indeksami glikemicznymi, ale nie należy ich wykluczać z diety. Sięgać można po wszystkie gatunki, w ograniczonych ilościach. Najbardziej polecane są m.in. grapefruity, pomarańcze, truskawki, maliny, kiwi, brzoskwinie, jeżyny, borówki.Warto łączyć je z produktami o niskim indeksie, np. płatkami owsianymi.
Polecane przepisy:
Pamiętaj o chudym nabiale
Z produktów nabiałowych poleca są te o małej zawartości tłuszczu. Jest to zgodne z zaleceniem dotyczącym ograniczania spożywania tłuszczów nasyconych w diecie. Tłuszcze nasycone znajdują się głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego.
Polecanymi produktami są chude mleko, chude twarogi, serki kanapkowe oraz naturalne jogurty, kefiry i maślanki. W jadłospisach warto uwzględniać również jajka.
Polecane przepisy:
.jpg)
Jadaj ryby
Ryby są niezwykle cennym składnikiem diety. Dostarczają pełnowartościowego białka, zdrowych, nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz jodu. Należy sięgać po nie co najmniej 2 razy w tygodniu.
Dozwolone jest sięganie po wszystkie gatunki ryb. Należy jednak zwracać uwagę na sposób ich przygotowywania. Polecane są ryby gotowane, gotowane na parze, pieczone, grillowane i w galarecie.
Polecane przepisy:
.jpg)
Wybieraj chude mięso
Chude gatunki mięs to indyk, kurczak, cielęcina, chuda wołowina i jagnięcina, królik oraz dziczyzna. Można regularnie uwzględniać je w diecie, ale z zastrzeżeniem, że są przygotowywane w dietetyczny sposób. Zalecane metody przygotowywania dań mięsnych są takie same jak w przypadku ryb.
W diecie cukrzycowej mogą pojawiać się również wędliny. Polecane są przede wszystkim polędwica sopocka, szynki drobiowe i wołowe oraz chudy schab.
Polecane przepisy:
Źródła tłuszczów
W jadłospisach nie może zabraknąć zdrowych tłuszczów. Ich źródłami są orzechy, pestki, nasiona oraz nierafinowane oleje roślinne. Przede wszystkim warto pamiętać o oleju rzepakowym, lnianym i oliwie z oliwek. Aby zachować ich drogocenne właściwości, powinny być spożywane na zimno, np. jako dodatek do sałatek.
Polecane przepisy:
Zupy
Zupy to świetny pomysł na szybkie danie obfitujące w warzywa. Warto po nie regularnie sięgać. Polecane są zupy czyste i chude wywary mięsne, bez dodatku śmietany czy zaklepki. Dzięki temu są mniej kaloryczne.
Polecane przepisy:
.jpg)
Desery
Osoby z cukrzycą i stanem przedcukrzycowym powinny zupełnie zrezygnować ze spożywania cukru. Nie oznacza to jednak, że nie mogą pozwolić sobie na żadne słodkości. W ich diecie mogą pojawiać się sałatki owocowe, galaretki, musy, koktajle i desery na bazie chudych produktów mlecznych.
Zamiast szkodliwego cukru, do przygotowywania słodkich przekąsek można używać ksylitol.
Polecane przepisy:
Napoje
Przy problemach z wysokim poziomem cukru we krwi należy zwracać uwagę na rodzaj spożywanych płynów. Polecana jest przede wszystkim woda, a także herbata czarna, zielona, biała, herbaty owocowe oraz białe. W ograniczonych ilościach można sięgać również po kawę.
Czego nie jeść?
Zrezygnuj z białego pieczywa
Białe pieczywo, produkty z białej mąki i przetwory zbożowe wysokooczyszczone mają nie tylko nikłe wartości odżywcze, ale także wysokie indeksy glikemiczne. Należy z nich zdecydowanie zrezygnować. W diecie dla cukrzyka nie powinny pojawiać się takie produkty jak jasny chleb, biały ryż, płatki kukurydziane, rogaliki francuskie czy krakersy.
Uważaj na przetworzone owoce i warzywa
W diecie cukrzycowej mogą pojawiać się wszystkie świeże i mrożone produkty z tej grupy Unikać należy jedynie owoców i warzyw, które zostały przetworzone w taki sposób, że ich indeks glikemiczny stał się wysoki lub dostarczają one szkodliwych substancji. Konkretnie, mowa o frytkach, chipsach, warzywach konserwowych, owocach kandyzowanych, owocach z puszki i syropie. Dobrze jest wykluczyć soki owoce (mają zdecydowanie wyższy indeks glikemiczny niż świeże owoce). Po owoce suszone można sięgać wyłącznie w ograniczonych ilościach.
Odstaw tłuste produkty zwierzęce
W jadłospisie osoby z zaburzeniami glikemii nie powinny pojawiać się takie produkty jak ser żółty, ser pleśniowy, ser topiony, śmietana, sery pełnotłuste, tłuste mleko, mięso kaczki, gęsi, mięsa z widocznymi fragmentami tłuszczu, podroby, pasztety, salami, boczek czy słonina. Wszystkie z nich mają dużą kaloryczność i obfitują w nasycone kwasy tłuszczowe.
Nie powinno się również spożywać dań smażonych na tłuszczu.
Uważaj na zabielane zupy
O ile czyste zupy warzywne to bardzo wartościowe dania, o tyle zupy z dodatkiem mąki, zasmażki czy śmietany już nie. Te zbędne dodatki niepotrzebnie zwiększają kaloryczność dania. Lepiej z nich zrezygnować.
Desery
Konieczne jest całkowite odstawienie cukru i produktów zawierających go w składzie - lodów, kremów, tortów, ciast, pasztecików czy cukierków. Należy również zrezygnować z dosładzania ciepłych napojów.
Uważaj na to, co pijesz
Niektóre napoje mogą wyraźnie podnosić poziom cukru we krwi. Mowa o sokach, kompotach, czekoladzie na gorąco, oranżadach. Niewskazane jest także picie alkoholu, napojów słodzonych i z dodatkiem śmietany.
Dieta dla chorych na cukrzycę oraz osób ze stanem przedcukrzycowym nie oznacza jedynie unikania cukru. To zdecydowanie szersze zagadnienie. Jadłospisy powinny obfitować w niskoprzetworzone produkty zbożowe. Nie może zabraknąć w nich warzyw i owoców, chudych produktów mlecznych, chudego mięsa, morskich ryb i wysokiej jakości tłuszczów. Warto, aby pojawiały się w niej również zupy warzywne, a w roli przypraw dominowały zioła.
Konieczne jest również unikanie słodozny napojów, wszelkiej żywności z dodatkiem cukru i tłustych produktów zwierzęcych. Warto ograniczyć w niej także produkty niskiej jakości i o wysokim stopniu przetworzenia.
Ponieważ dieta dla osób z podwyższonym steżeniem glukzy we krwi to dieta lecznicza, jej ułożenie najlepiej powierzyć doświadczonym dietetykom. Układana przez naszych specjalistów dieta antycukrzycowa to profesjonalny plan żywieniowy, który nie tylko pomoże w walce z nadmierną masą ciała, ale także pomoże poprawić wyniki glikemii. To idealne rozwiązanie dla osób, które chcą o siebie kompleksowo zadbać. Więcej informacji o naszej usłudze znajdziesz TUTAJ >
Polecamy również artykuł: Stan przedcukrzycowy - praktyczny poradnik oraz Jak samodzielnie ułożyc dietę cukrzycową
O autorze
