Dieta Gersona

Zalety:
  • eliminacja alkoholu, żywności przetworzonej,
  • wysokie spożycie warzyw i owoców.
Wady:
  • niewystarczająca kaloryczność diety,
  • niskie spożycie białka,
  • niemal całkowite wyeliminowanie tłuszczów, co może zaburzać funkcjonowanie układu krążenia, nerwowego, hormonalnego i odpornościowego oraz prowadzi do niedoborów witamin rozpuszczalnych w tłuszczach,
  • niedobory mikroskładników m.in: witaminy B12,  A, D, E i K oraz jodu i żelaza,
  • przyrządzanie posiłków jest czasochłonne,
  • dieta przedstawiana jest jako alternatywa dla leczenia onkologicznego, co może skłaniać osoby chore na nowotwór do zaprzestania właściwego leczenia.

W skrócie

Dieta Gersona to jeden z elementów kompleksowego programu antynowotworowego, stworzonego przez dr Maxa Gersona. Terapia opracowana przez tego lekarza nie została uznana przez współczesną naukę za skuteczną. W świetle tej teorii u podłoża rozwoju nowotworów leży niewłaściwa dieta, a zatem terapia nowotworu powinna sprowadzać się do zmodyfikowania modelu żywienia. Najważniejsza zmiana ma dotyczyć zredukowania spożycia czerwonego mięsa, tłuszczów zwierzęcych oraz produktów solonych i konserwowanych. Dieta polega na spożywaniu niemal wyłącznie warzyw i owoców w formie świeżo wyciskanych soków. Nie ma żadnych badań naukowych potwierdzających skuteczność przeciwnowotworowej diety Gersona, co więcej – dieta ta eliminuje spożywanie wielu produktów, co może mieć negatywny wpływ na zdrowie.

Na czym polega?

Dieta Gersona powstała w latach 20 – tych ubiegłego wieku jako alternatywna metoda leczenia wielu chorób przewlekłych, w tym nowotworów, cukrzycy, chorób serca czy płuc. Dr Gerson uważał, że u podłoża tych chorób leży dieta zbyt uboga w wartościowe składniki odżywcze, a bogata w sól, konserwanty, syntetyczne dodatki. Spożywanie żywności przetworzonej sprzyja kumulowaniu się w organizmie złogów i toksyn, które prowadzić mogą do rozwoju wielu chorób cywilizacyjnych. Odpowiednio zbilansowana dieta może stanowić zatem element wspomagający terapię licznych schorzeń, w większości przypadków nie należy jednak traktować jej jako jedynej terapii. Błędnym przekonaniem jest także traktowanie diety jako alternatywy dla farmakoterapii, jak ma to miejsce w przypadku diety Gersona. Takie podejście może okazać się szkodliwe dla zdrowia.
Dieta Gersona polega na przeprowadzeniu kompleksowej terapii, w czasie której należy zadbać o właściwe skomponowanie jadłospisu, a także wprowadzić inne elementy lecznicze. Mowa m. in. o wykonywaniu lewatywy z kawy, która ma rzekomo prowadzić do zaawansowanej detoksykacji organizmu, oczyszczać wątrobę z toksyn oraz sprzyjać usuwaniu z organizmu guza rozpadającego się podczas leczenia dietą. Teoria ta nie jest w żaden sposób poparta naukowo. Ważnym uzupełnieniem diety Gersona jest także odpowiednia suplementacja.
Dieta Gersona to dieta niskotłuszczowa, bazująca na jak najmniej przetworzonych, niesolonych pokarmach. Takie produkty dostarczać mają łatwo przyswajalnych składników odżywczych, które wzmacniają organizm i pobudzają funkcjonowanie układu immunologicznego. Jednocześnie dieta ta ma zapewniać oczyszczanie organizmu z toksyn, a także ma przywracać naturalną zdolność organizmu do samoleczenia.
Podstawą jadłospisu w diecie Gersona powinny być warzywa i owoce, najlepiej świeże, spożywane na surowo, w formie sałatek, zup, soków. Nie jest zalecane mrożenie warzyw i owoców, a także poddawanie ich długotrwałej obróbce termicznej. Jeśli konieczne jest gotowanie – zalecane jest gotowanie na parze, ewentualnie w wodzie i duszenie warzyw we własnych sokach  - ale zawsze bez dodatku soli. Można spożywać ziemniaki gotowane w mundurkach lub pieczone. Najbardziej polecane warzywa i owoce na diecie Gersona to:
  • szparagi, karczochy, cebula, szczaw, fasolka szparagowa, korzeń pietruszki, marchew, zielona papryka, czerwona kapusta, kalafior, pomidory, ziemniaki,
  • jabłka, gruszki, melona, mango, śliwki, winogrona, morele i brzoskwinie.
Dopuszczalne jest spożywanie niewielkich ilości produktów zbożowych – najlepsze jest jak najmniej przetworzone pieczywo na bazie mąki żytniej, a także owsianka i brązowy ryż. Można spożywać ponadto produkty mleczne wolne od dodatku soli -  maślanki, twarożku czy jogurtu naturalnego odtłuszczonego. Można pić napary ziołowe z rumianku, lipy, kwiatu pomarańczy.
A czego nie wolno jeść na diecie Gersona? Niezalecane jest spożywanie kawy i herbaty, alkoholu, wędzonych kiełbas i ryb, konserw, gotowych produktów o wysokiej zawartości soli, ostrych przypraw. Takie przyprawy zastąpić można ziołami: tymiankiem, majerankiem, koprem włoskim, kolendrą czy rozmarynem. Kolejne produkty, których nie wolno spożywać na diecie Gersona to:
  • żółte sery,
  • masło,
  • słodycze,
  • tłuszcze zwierzęce,
  • owoce morza,
  • niektóre warzywa: ogórki, szpinak,
  • biała mąka,
  • cukier biały i trzcinowy,
  • orzechy,
  • grzyby.
Przez pierwsze trzy miesiące na diecie Gersona należy spożywać wyłącznie owoce i warzywa oraz soki. Zalecane jest przyjmowanie trzynastu szklanek świeżego soku, a także spożycie trzech porcji świeżych warzyw  w ciągu dnia. Ważny jest sposób pozyskiwania soków – powinny być one sporządzone z ekologicznych warzyw i owoców. Najlepiej jest przyrządzać soki w wyciskarce i spożyć zaraz po przyrządzeniu, gdyż pod wpływem światła słonecznego może dojść do inaktywacji cennych enzymów. Taka ilość soku nie jest zalecana w racjonalnej diecie, ponieważ dostarcza sporej ilości cukru z owocwów. Po upływie trzech miesięcy można stopniowo włączać do diety niewielkie ilości chudego nabiału i produktów zbożowych.
Dieta Gersona koniecznie powinna być uzupełniona o lewatywy z kawy. W pierwszych 6 tygodniach terapii lewatywy te powinny być wykonywane codziennie w odstępach czterogodzinnych, zaś w kolejnych tygodniach można redukować ilość lewatyw. Ponadto zalecana jest suplementacja, która ma na celu zwiększenie potencjału detoksykacyjnego diety i wzbogacenie jej w składniki odżywcze. Polecane suplementy to: enzymy trzustkowe, niacyna i witamina B12, jodek potasu.

Czy można schudnąć?

Dieta Gersona nie jest dietą odchudzającą – jest to dieta uznawana przez jej twórcę za leczniczą. Za redukcję masy ciała w czasie stosowania diety odpowiada spożywanie dużych ilości warzyw i owoców, które są niskokaloryczne, a także ograniczenie w diecie kalorycznych przekąsek, takich jak fast-food czy słodycze. Choć dieta Gersona nie zakłada liczenia kalorii to może przyczynić sie do spadku masy ciała.

Czy stosowanie diety jest bezpieczne?

Dieta Gersona to dieta eliminująca spożycie wielu produktów, co stwarza ryzyko niedoborów pokarmowych. Jest to dieta dedykowana głównie osobom chorym na nowotwory – a takie osoby potrzebują kompleksowo odżywić organizm osłabiony chorobą. Spożywanie niemal wyłącznie warzyw i owoców może pogłębić osłabienie organizmu, co wynikać może ze zbyt niskiej podaży kalorii i związków odżywczych. Szczeczólnie niebezpieczna może okazać się zbyt niska podaż białka, która w diecie pochodzi wyłącznie z przetworów mlecznych. Osoby chorujące potrzebują zwiększonej ilości białka w diecie, co ma zapewnić im odpowiednią regenerację. Zdarza się, że osoby cierpiące na nowotwór mają problem z przyjmowaniem pokarmów - powinny więc jeść jak największą ilość kalorii w jak najmniejszej objętości. Jest to niemożliwe bez spożywania zdrowych źródeł tłuszczy, których brakuje w diecie Gersona. Negatywny wpływ na zdrowie może mieć także stałe wykonywanie lewatyw. Istotnym zagrożeniem jest ponadto fakt, że chorzy stosujący dietę Gersona mogą zdecydować się na zaprzestanie tradycyjnej farmakoterapii nowotworu. 

Czy dieta zaspokaja zapotrzebowanie na wszystkie składniki odżywcze?

W diecie Gersona niewskazane jest spożywanie większości produktów pochodzenia zwierzęcego (za wyjątkiem niewielkich ilości nabiału), niewskazane jest ponadto spożywanie źródeł tłuszczu. Taka dieta może prowadzić do niedoborów białka, tłuszczów, a także wielu witamin i składników mineralnych, a zwłaszcza witamin z grupy B, witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E i K), magnezu, wapnia, jodu, selenu, cynku. Jest to dieta mocno niedoborowa.

Czy jest łatwa w stosowaniu?

Dieta Gersona nie jest prosta w stosowaniu – codziennie konieczne jest przygotowanie soków z około 10 kg owoców i warzyw. Należy je umyć i obrać, a następnie przyrządzić z nich sok. Sok powinien być wyciskany bezpośrednio przed spożyciem, a zatem konieczne jest wielokrotne jego przyrządzanie, co jest dość czasochłonne. Kłopotliwe jest również robienie lewatyw z kawy organicznej.
Przepisy
W ramach diety Gersona spożywane są głównie soki, a także zupy czy surówki. W niewielkich ilościach można spożywać owsiankę czy chleb żytni. Nie ma zatem gotowego jadłospisu, wystarczy samodzielnie komponować skład soków, sałatek czy zup.
Najczęściej polecanym sokiem jest ten przyrządzony ze świeżych, ekologicznych marchewek i jabłek. Zalecane jest także częste spożywanie zupy Hipokratesa. Przepis na nią jest następujący:
  • Korzeń pietruszki
  • Korzeń selera
  • 2 małe pory
  • 2 średnie cebule
  • 70 dkg pomidorów
  • Pół kg ziemniaków
  • Natka pietruszki
Warzywa należy dokładnie umyć i pokroić na małe kawałki, nie obierając ich. Następnie warzywa zalewa się 2 litrami wody destylowanej i gotuje przez 2 godziny, po czym blenderuje. Taka ilość zupy powinna być spożyta w ciągu dwóch dni.
Propozycje surówek to m. in.:
  • surówka ze startego jabłka, marchwi, posiekanej cebuli oraz rzodkiewki,
  • surówka z buraków, rukwi wodnej i oleju lnianego,
  • surówka z jabłka, łodygi selera, plastrów zielonej papryki i zielonych liści warzyw.
Inne przykładowe przepisy, które można wykorzystywać w diecie Gersona:
 
 
Jedzenie w restauracji
Stosowanie diety Gersona wyklucza spożywanie posiłków w restauracji. Jedyną możliwością jest wypicie świeżo wyciskanego soku – o ile przygotowywany jest on w wyciskarce, a nie zwykłej sokowirówce.
Alkohol
Dieta Gersona wyklucza spożycie alkoholu w jakiejkolwiek postaci. Alkohol uznawany jest bowiem za środek zaburzający pracę wątroby – a dieta Gersona kładzie nacisk na pobudzenie potencjału detoksykacyjnego tego narządu.
Uczucie sytości
Podczas stosowania diety Gersona można odczuwać głód. Pomimo spożywania wielu porcji w ciągu dnia, a także dostarczania błonnika z warzyw, dieta Gersona nie zapewnia uczucia sytości. Wynika to z jej umiarkowanej kaloryczności, braku spożycia białka i tłuszczów, a także przyjmowaniu niewielkiej ilości posiłków w postaci stałej.
Smak
Posiłki na diecie Gersona są monotonne – spożywane są bowiem głównie soki z jabłek, marchwi i zielonych liści warzyw. Trudno zatem stworzyć posiłki o urozmaiconym smaku, gdyż konieczne jest wyeliminowanie wielu składników odpowiedzialnych za walory smakowe, w tym tłuszczu.
Koszty
Koszt zakupu warzyw i owoców na diecie Gersona nie powinien być duży w sezonie, kiedy dostępnych jest wiele świeżych warzyw i owoców. Biorąc jednak pod uwagę, jak duże ich ilości trzeba spożywać oraz, że powinny być to jarzyny ekologiczne, koszta znacznie rosną. Kosztowny będzie również zakup organicznej kawy do robienia lewatyw.
Rola aktywności fizycznej
Dieta Gersona nie wymaga wdrożenia aktywności fizycznej, wręcz przeciwnie – zalecany jest bardzo spokojny tryb życia i jak najwięcej odpoczynku.

Okiem dietetyka

Dieta Gersona to terapia określana mianem leczniczej, jednak nie udowodniono jej skuteczności w leczeniu nowotworów czy innych chorób przewlekłych. Trudno zweryfikować relacje pacjentów, który deklarują, że dieta Gersona przyczyniła się do poprawy ich stanu zdrowia. Zazwyczaj były to osoby stosujące równolegle tradycyjną terapię – a zatem wyleczenie mogło być efektem leczenia farmakologicznego.
Z racji faktu, że dieta Gersona jest niedoborowa, jej zalecanie odradzane jest nawet osobom zdrowym, a tym bardziej dotkniętym przewlekłym schorzeniom. Nie należy rezygnować z odpowiedniego modelu żywienia oraz diety bogatej we wszystkie makro- i mikroskładniki. Osoby chore na nowotwory - a także inne schorzenia o przewlekłym charakterze - muszą przykładać ogromną wagę do diety. Musi być to jednak dieta dostosowana do stanu zdrowia, która nie przyczyni się do osłabienia organizmu, co więcej - umożliwi proces rekonwalescencji. Warto w tym celu skonsultować się z dietetykiem, który dopasuje indywidualny model żywienia. Taka właściwa dieta przyspieszy powrót do zdrowia i wzmocni organizm osłabiony chorobą, a niekiedy także farmakoterapią. W przypadku odchudzania jak i niektórych problemów zdrowotnych optymalnym rozwiązaniem jest stosowanie Diety Extra Smacznej - indywidualnej diety odchudzającej, układanej przez doświadczonych dietetyków klinicznych.

Przykładowy jadłospis na diecie Gersona

Zaprezentowany wyżej przykładowy jadłospis z pozoru może wydawać się bardzo zdrowy. Składa się wyłącznie z warzywy i owoców, które są bardzo pożywnymi produktami, jest urozmaicony i uwzględnia 5 posiłków dziennie.
Należy jednak zwrócić uwagę na jego wartość odżywczą. Wartość energetyczna diety pochodzi głównie z węglowodanów. Zawartość białek i tłuszczów jest znikoma, a to równie ważne składniki żywności. Ich niedobory prowadzą do wielu dysfunkcji organizmu. Nie dostarcza także odpowiedniej ilości takich składników jak żelazo, witamina B12, witaminy A, D, E i K czy jodu. Jego stosowanie nie jest więc polecane żadnej grupie populacyjnej, tym bardziej osobom z problemami zdrowotnymi.
 
 

Zobacz inne diety: